Vhubvo

Vhadivhi vha manwalo a TshiVenda vha talusa divhazwakale na vhubvo ha Vhavenda ngau fhambana. Vha tikedza mbuno dzavho uya nga mawanwa ka thoduluso dze vha ita. Vhanwe vha vha todulusi vhari Vhavenda vho tumbuka Afrika vhukati vha tshimbila vha tshiya Tshipembe ha Afrika, Rhodesia hune ha vho vhidzwa Zimbagwe namusi.

Huno ha vhanwe vha tenda uri VhaVenda vha bva Igipita.Thikhedzo ya thoduluso

iyi yo di sendeka nga vhutala ha vhutsila he ha wanala tshisikuni tsha zwa sialala(museum). Mawanwa ayo o vhonala e tsumbo ya vhutsila ha mvelele ya Vhavenda.

Fhedzi ha izwi a zwi khwathisedzi vhutanzi ha uri Vhavenda vha bva Igipita sa izwi ayo mawanwa a nga o tou kuvhanganywa nga tshifhinga tsha thengiselano vhukati ha tshakha idzo mbili.

Inwe ya thalutshedzo dza mawanwa a vhubvo ha Vhavenda i sumbedza uri vha bva Tanzania na Malawi. Vhutanzi uho ho di sendeka kha u fana ha manwe a maipfi ane a ambiwa Tanzania na Malawi, sa tsumbo "tshi" ino wanala Tanzania na Malawi i amba zwithu zwono fana na 'tshi"ine Vhavenda vha i shumisa. Vhunzhi ha vhadivhi vha manwalo vha tendelana uri vha tanganedza vhubvo ha Vhavenda ndi Afrika vhukati ngei Congo.Izwi zwi khwathisedzwa nga manwalo o gandiswaho nga vhanwali vha vhatshena.

Thoduluso i hanedzanaho na mawanwa o nwalwaho a fho ntha i sumbedza Vhavenda vho tumbuka Mapungubwe. Khanedzano iyo yo di sendeka nga mawanwa a zwa vhutsila ha mvelele ya Vhavenda. Dzina ili la Mapungubwe, u t

thomani lo vha li tshi divhea nga upfi Maphunguhwe zwine zwa amba fhethu

"hodalesaho dziphunguhwe". Mapungubwe hone hu pfala uri ndi marubini

a Vhavenda. Vhavenda vho ri vha tshi bva afha Mapungubwe vha da vha dzula afha hu no vhidzwa u pfi ndi Venda namusi.

U ya nga kupfesesele uku, Vhavenda vhori vha tshi swika afha hune namusi ha vhidzwa Venda vha wana hu na Vhangona vhane vha di vhidza uri ndi vhone vho Ngwaniwapo. Vhavenda vha khethekanywa na u fhambanywa nga mitupo,thavha, vhubvo, zwikhodo, muano, tshiilwa na mavhulungele.